تحلیلی آماری بر یخبندان های ایران زمین

Authors

حسین عساکره

دانشیار اقلیم شناسی – دانشگاه زنجان سهیلا رحیمی

کارشناسی ارشد اقلیم شناسی از دانشگاه زنجان فاطمه ترکانی

کارشناس ارشد اقلیم شناسی از دانشگاه اصفهان

abstract

حالات دما، نوع تأثیر آن بر محیط را تعیین می کند. یکی از حالات بسیار مهم، قابل توجه و مؤثر دما، که به عنوان یک مخاطره جوی به شمار می آید، پدیدۀ یخبندان است. یخبندان به لحاظ تاثیر بر فعالیت های اقتصادی و حیاتی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به منظور تحلیل آماری یخبندان در ایران، داده‎های شبکه‎ای دمای کمینۀ روزانۀ ایران، از پایگاه داده‎ اسفزاری ویرایش نخست بهره برداری شد. این داده ها دارای تفکیک زمانی روزانه از 01/01/1340 تا 11/10/1383 (15992 روز) است. تفکیک مکانی داده‎ها 1515 کیلومتر ( 7187 یاخته ) است. بدین ترتیب داده‎های شبکه‎ای دمای کمینۀ ایران آرایه‎ای به ابعاد 7187 15992 و با آرایش گاه جای چیده شد. کلیه تحلیل ها بر روی این آرایه انجام شده است. به منظور تحلیل یخبندان ها و بر اساس آستانۀ صفر درجۀ سلسیوس روزهای یخبندان و مشخصات توصیفی، آماری و ترسیمی آن ها از میان سطر ها و ستون های آرایۀ تولید شده استخراج گردید. برای به کار گیری روش ها و دستیابی به اهداف این تحقیق از نرم افزارهای سورفر و متلب استفاده شد. تحلیل سری زمانی متوسط دما در روزها و یاخته هایی که در آن ها یخبندان رخ داده است، نشان داد که کل روزهایی که یخبندان در آن ها رخ داد 9224روز از 15992 روز بوده است. رفتار نوسانی قوی و روند افزایشی ضعیف و نیز ظهور یک جهش رو به بالا از نیمۀ دوم دورۀ آماری از ویژگی های این سری زمانی است. الگوی نوسانی مشابه میانگین دمای یخبندان ها ولی فقدان روند معنی داری بر سری زمانی پهنه های زیر یخبندان حاکم است. کرانه های دریای عمان و بخش هایی از خلیج فارس در استان هرمزگان طی دورۀ آماری مورد بررسی فاقد یخبندان بوده اند. نواحی مرتفع دارای یخبندان هایی با دمای پایین و نواحی کم ارتفاع یخبندان های با دماهای بالاتر را تجربه می کرده اند؛ اما بررسی های آماری رابطۀ قوی تری برای عرض جغرافیایی نشان داده است. میانگین تعداد روزهای یخبندان در ایران بین صفر و 145روز قرار دارد. تعداد روزهای یخبندان در ایران با ارتفاعات رابطه قابل توجهی دارد. به منظور بررسی شدت یخبندان از نمایه چندک ها بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که شدت یخبندان ها از دو متغیر مکانی ( ارتفاع و عرض جغرافیایی) تبعیت بیش تری داشته اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اطلس اقلیم شناسی ویژگی های آماری یخبندان های ایران

برای تهیه اطلس اقلیم شناسی ویژگی های یخبندان های ایران و دستیابی به الگوهای زمانی و مکانی آن، داده های مربوط به دمای حداقل روزانه 62 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک برای یک دوره 15 ساله (2007-1991) برای ماه های اکتبر تا می از سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید. با انتخاب روز اول اکتبر (9 مهر) به عنوان روز مبنا، پنج ویژگی آماری: متوسط روز آغاز یخبندان، متوسط روز خاتمه یخبندان، متوسط فراوانی تعداد روزهای ی...

full text

تحلیل آماری و پیش بینی یخبندان های زودرس شهرستان خاش طی دوره آماری 1387-1365

از دیدگاه هواشناختی،  اگر کمینه دمای روزانه به زیر صفر درجه سلسیوس تنزل یابد، یخبندان حادث شده است. این مقاله با هدف پژوهش جهت پیش‌بینی و روندیابی یخبندان‌های زودرس پاییزه شهرستان خاش انجام شده است. برای مطالعه یخبندان‌های زودرس، تاریخ اولین روز یخبندان  دوره آماری از سال 1365 تا 1387 بررسی شد. احتمالات  و دوره‌های بازگشت شروع یخبندان پاییزه (زودرس) با توزیع نرمال و توزیع لوگ- پیرسن نوع 3 برآور...

full text

تحلیل آماری دماهای یخبندان با رویکرد مدیریت ریسک یخبندان های جاده ای در استان های لرستان و چهارمحال و بختیاری

با هدف تحلیل آماری ویژگی های یخبندان در زاگرس مرکزی با تاکید بر منطقه لرستان و چهارمحال و بختیاری، داده های دمای حداقل روزانه 14 ایستگاه هواشناسی ) سینوپتیک و کلیماتولوژی ( در منطقه مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس این داده ها تاریخ زودترین و دیرترین شروع و خاتمه یخبندان و طول دوره یخبندان محاسبه شد. نتایج پردازش نشان می دهد که یخبندان در شمال غرب لرستان و شمال شرق چهارمحال و بختیاری زودتر از بق...

full text

تحلیلی بر رابطه سرانه کاربری های زمین و اندازه شهر در طرح‌های جامع شهرهای ایران*

چکیده برنامه­ریزی کاربری زمین، تعیین­کننده بسیاری از ابعاد گسترش و توسعه شهری در آینده شهرها بوده و می­تواند از چالشی­ترین بخش­های فرایند تهیه طرح­های جامع باشد. هرچند در فرایند تهیه طرح­های جامع شهری ایران، تلاش­هایی برای تعیین منطقی این سرانه­ها صورت گرفته، اما عمدتاً متکی بر متون غربی و یا براساس سلایق و تجارب حرفه­ای تهیه­کنندگان آنها و غالباً فاقد مبانی نظری بوده است. در این میان، می­توان ر...

full text

مطالعۀ آماری ویژگی های یخبندان در ایستگاه سینوپتیک سقز

کاهش دمای هوا به صفر درجۀ سلسیوس و کمتر از آن را یخبندان گویند که در صورت رطوبت، پوششی از یخ روی سطوح اجسام تشکیل می شود. یخبندان یکی از پدیده های اقلیمی است که قابلیت فراوانی در ایجاد خسارت در بخش های مختلف محیط زیست به ویژه کشاورزی دارد، به طوری که قرارگرفتن گیاهان در حال رشد در معرض یخبندان‏ آسیب یا مرگ گیاه را در پی خواهد داشت. در این تحقیق، به منظور بررسی یخبندان های رخ داده در ایستگاه سقز...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مخاطرات محیط طبیعی

جلد ۱، شماره ۱، صفحات ۶۹-۸۵

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023